Node – Một trong những thành phần quan trọng tạo nên nền tảng hoạt động của mạng lưới blockchain. Tuy vậy. không phải ai tham gia vào thị trường crypto cũng thật sự hiểu rõ về vai trò và cơ chế vận hành của Node. Trong bài viết này, Woalith sẽ giúp bạn hiểu Node là gì, cách nó hoạt động và đặc biệt là 6 cách để tạo ra nguồn thu nhập từ Node trong thị trường Crypto theo một cách đơn giản và dễ hiểu nhất nhé!
1. Node là gì?
Node là một thiết bị, thường là máy tính hoặc thậm chí là điện thoại, kết nối với mạng blockchain. Hiểu một cách đơn giản, Node giống như một “điểm nút” trong hệ thống, nơi dữ liệu được lưu trữ, truyền tải và đồng bộ và đảm bảo không ai có thể thay đổi dữ liệu một cách tùy tiện.
Node đóng vai trò gì trong mạng lưới blockchain:
- Xác minh giao dịch: Node đóng vai trò như một “người gác cổng” và đảm bảo rằng từng giao dịch riêng lẻ được thực hiện một cách hợp lệ nhất và không gian lận.
- Lưu trữ dữ liệu blockchain: Node hoạt động như một máy chủ lưu trữ dữ liệu của blockchain. Full node lưu toàn bộ lịch sử giao dịch từ khi blockchain bắt đầu, trong khi light node chỉ lưu một phần. Nhờ đó, blockchain luôn an toàn, minh bạch và gần như không thể bị chỉnh sửa hay giả mạo dữ liệu.
- Duy trì tính phi tập trung: Không giống như các hệ thống truyền thống có máy chủ trung tâm, blockchain vận hành mà không có một máy chủ hay tổ chức nào kiểm soát hệ thống. Thay vào đó, hàng nghìn node độc lập cùng tham gia lưu trữ và xác minh dữ liệu. Khi một node bị tấn công hoặc gặp sự cố, các node còn lại vẫn tiếp tục duy trì mạng lưới bình thường. Giúp mạng luôn an toàn và ổn định mà không bị kiểm soát bởi một bên duy nhất.
- Đồng thuận trong mạng lưới: Trong hệ thống blockchain, các node cùng xác thực dữ liệu và quyền sở hữu tài sản. Khi một giao dịch mới diễn ra, các node sẽ kiểm tra tính hợp lệ của giao dịch đó dựa trên các quy tắc của mạng lưới. Nếu đa số node đồng ý, thì giao dịch được ghi vào blockchain, Cơ chế này đảm bảo rằng mọi dữ liệu được lưu trữ đều minh bạch, chính xác và không thể bị giả mạo.
Từ những phân tích trên, có thể thấy Node đóng vai trò như một “người gác cổng”, chịu trách nhiệm giám sát, xác minh và duy trì sự ổn định cho toàn hệ thống. Blockchain giữ được tính phi tập trung, minh bạch và an toàn.
Những Node trong mạng lưới blockchain
2. Cách thức hoạt động của Node
Các bước xử lý giao dịch trong một node của blockchain:
- 1. Gửi giao dịch
Người dùng thực hiện giao dịch và gửi lên mạng blockchain. - 2. Xác minh giao dịch
Các node xác minh tính hợp lệ của giao dịch, bao gồm:
– Người gửi có đủ số dư không?
– Giao dịch có hợp lệ theo quy tắc mạng không?
– Có bị trùng lặp hoặc gian lận không?
Khi giao dịch hợp lệ, nó sẽ được ghi nhận và gửi đến thợ đào (miners) hoặc trình xác thực (validators)
- 3. Xử lý và tạo khối mới
Miners hoặc Validators có nhiệm vụ thu thập các giao dịch hợp lệ từ mạng lưới, sau đó nhóm các giao dịch này vào một khối mới và tiến hành xác minh trước khi thêm khối đó vào chuỗi blockchain.
- 4. Thêm khối vào blockchain
Khi một khối mới được tạo ra, các node trong mạng lưới sẽ tiếp nhận và kiểm tra tính hợp lệ. Nếu đáp ứng đủ yêu cầu, nó sẽ được chấp nhận và thêm vào blockchain. Còn nếu không hợp lệ, khối sẽ bị loại bỏ ngay lập tức. - 5. Đồng bộ hóa và cập nhật dữ liệu
Sau khi một khối mới được thêm thành công, thông tin sẽ được truyền đến tất cả các node khác trong mạng, Quá trình này đảm bảo rằng mọi node đều cập nhật và lưu trữ một phiên bản dữ liệu đồng nhất.
- 6. Cung cấp quyền truy cập dữ liệu
Node không chỉ đóng vai trò xác thực, mà còn lưu trữ toàn bộ dữ liệu giao dịch và cung cấp quyền truy cập cho người dùng, Thông qua đó, người dùng có thể dễ dàng truy cập để kiểm tra số dư, lịch sử giao dịch và xác minh thông tin một cách minh bạch, không thể thay đổi.
Cách vận hành của Node Blockchain
Ví dụ: Giả sử A muốn gửi 10 BTC cho B
- Giả sử A tạo một giao dịch chuyển 10 BTC và gửi lên mạng lưới blockchain. Các sẽ node kiểm tra xem số dư của A có đủ BTC không và xác minh giao dịch hợp lệ.
- Nếu hợp lệ, các thợ đào (miners) sẽ thu thập nó cùng với các giao dịch khác để tạo thành một khối mới. thực hiện giải thuật toán để xác nhận. Khi khối được chấp nhận, khối sẽ chính thức được thêm vào blockchain.
- Sau khi khối chứa giao dịch được thêm vào blockchain, toàn bộ node trong mạng cập nhật dữ liệu, ghi nhận rằng 10 BTC đã được chuyển từ A sang B. Nếu có node nào chưa cập nhật, các node khác sẽ tự động gửi bản sao để đồng bộ. Nếu có giao dịch gian lận, các node sẽ phát hiện và loại bỏ giao dịch đó ngay từ bước xác minh, giúp bảo vệ sự minh bạch và an toàn của blockchain.
- Cuối cùng, B kiểm tra ví và thấy 10 BTC đã được nhận, còn A thấy số dư ví của mình giảm đi tương ứng.
3. Các cách kiếm tiền từ Node
3.1 Chạy Mining Node – PoW
Mining Node là một loại node đặc biệt trong mạng blockchain, sau đó khai thác tiền mã hóa bằng cách xác thực giao dịch và tạo ra các khối mới. Loại node này hoạt động trên các blockchain sử dụng cơ chế Proof of Work (PoW), yêu cầu tính toán để giải quyết bài toán mật mã phức tạp. Khi giải được bài toán, node đó sẽ nhận phần thưởng bao gồm coin mới được tạo ra (block reward) và phí giao dịch từ các giao dịch trong khối.
Mining Node đảm nhiệm các chức năng chính sau:
- Xác thực giao dịch
- Giải bài toán PoW
- Thêm khối mới vào blockchain
Để vận hành Mining Node, người dùng cần trang bị phần cứng chuyên dụng như máy đào ASIC hoặc GPU hiệu năng cao, cài đặt phần mềm khai thác và kết nối với mạng blockchain. Khi một giao dịch mới được tạo ra, Mining Node sẽ thu thập, xác thực, tiến hành giải bài toán. Nếu tìm được lời giải hợp lệ đầu tiên, Mining Node sẽ gửi kết quả lên mạng, thêm khối mới vào blockchain và nhận phần thưởng.
Bạn có thể truy cập vào 2miners tìm kiếm các Pool chạy Mining Node đang hoạt động.
Ví dụ:
- Bitcoin (BTC) là đồng tiền mã hóa sử dụng cơ chế Proof of Work, đòi hỏi máy đào chuyên dụng, ASIC mạnh như DragonMint T1, Antminer T9+, Antminer R4…. Các thiết bị này có giá thành cao và tiêu thụ hàng nghìn USD tiền điện mỗi tháng, Phần thưởng nhận về là 3.125 BTC / block kể từ bitcoin halving tháng 04/2024. Điều này khiến việc khai thác Bitcoin ngày càng cạnh tranh và phụ thuộc mạnh vào quy mô và hiệu suất năng lượng. Trang trại đào Bitcoin tại Wyoming, Mỹ khi đạt công suất tối đa tiêu thụ lượng điện đủ cung cấp cho 55.000 ngôi nhà.
- Litecoin (LTC) Thợ đào cần trang bị phần cứng mạnh mẽ, nên yêu cầu thợ đào sử dụng các máy ASIC chuyên dụng được thiết kế riêng cho thuật toán này. Phần thưởng nhận về là 6.25 LTC / block kể từ halving năm 2024. Litecoin có cơ chế halving sau mỗi 840.000 khối (tương đương khoảng 4 năm), phần thưởng này sẽ giảm một nửa.
Một trung tâm đào Bitcoin ở Mỹ
3.2 Chạy Staking Node
Staking Node (hay Validator Node) là những node tham gia vào quá trình xác thực giao dịch và duy trì hoạt động của mạng blockchain, sử dụng cơ chế Proof of Stake (PoS). Khác với các Mining Node cần phần cứng mạnh mẽ, Validator Node chỉ cần. Staking Node chỉ cần stake một lượng coin nhất định để đảm bảo tính trung thực. Khi xác thực thành công, họ sẽ nhận được phần thưởng từ mạng lưới, bao gồm phần thưởng khối (block reward)
Staking Node đóng vai trò quan trọng với các chức năng sau đây:
- Xác thực giao dịch
- Tạo và thêm khối mới
- Bảo vệ mạng lưới
Để vận hành một Staking Node, bạn cần stake một lượng token nhất định theo yêu cầu của blockchain. Đây là điều kiện bắt buộc để tham gia xác thực giao dịch và nhận phần thưởng từ mạng lưới. Trong trường hợp không đủ token hoặc không muốn tự vận hành node, bạn có thể lựa chọn hình thức ủy quyền token của mình cho các pool staking do validator vận hành. Khi đó, bạn sẽ nhận được phần thưởng staking được chia theo tỷ lệ với tổng lượng coin có trong pool.
Ví dụ:
- Ethereum (ETH) Để trở thành một Validator trên mạng Ethereum Ở thời kỳ đỉnh cao, mỗi validator có thể nhận khoảng 6% – 10% lợi nhuận hàng năm. Tuy nhiên, phần thưởng này không cố định, theo thời gian dựa trên tổng số ETH đang stake và hiệu suất của validators. Nếu bạn không đủ ETH hoặc không muốn tự vận hành node, bạn có thể stake trên nền tảng liquid staking uy tín khác như Lido Finance, Rocket Pool…
- Cardano (ADA) Không giống như nhiều blockchain khác, Cardano không yêu cầu số lượng ADA tối thiểu để stake. bạn có thể tự vận hành node hoặc ủy quyền stake. Tùy theo lượng ADA bạn stake và hiệu suất hoạt động của pool, bạn có thể nhận được lợi nhuận trung bình từ 5% đến 7% mỗi năm dựa trên số coin bạn stake.
Cấu trúc kỹ thuật của Staking Node trên nền tảng Ethereum
3.3 Để chạy Masternode
Masternode là một loại node đặc biệt trong blockchain, không chỉ đóng vai trò lưu trữ dữ liệu mà còn cung cấp các chức năng nâng cao như xử lý giao dịch nhanh, đóng góp vào cơ chế quản trị phi tập trung, giúp định hình hướng phát triển của toàn bộ hệ sinh thái.
Để vận hành một Masternode, bạn cần chuẩn bị một máy chủ hoạt động 24/7 cùng với một lượng tiền mã hóa tối thiểu theo yêu cầu của dự án. Sau khi thiết lập Masternode, bạn sẽ nhận phần thưởng định kỳ từ mạng lưới, thường là dưới dạng token.
Các bước cơ bản gồm: Sở hữu token, stake số token đó, cài đặt máy chủ và phần mềm tương ứng.
Ví dụ:
- Dash (DASH): Để thiết lập một Masternode trên mạng lưới Dash, bạn cần stake ít nhất 1,000 DASH. Tính đến tháng 11/2018, phần thưởng cho mỗi khối khoảng 3.34 DASH, mỗi Masternode được chọn nhận khoảng 1.67 DASH cho mỗi lần nhận, một Masternode có thể nhận được khoảng 6 DASH mỗi tháng.
- Pivx (PIVX): Để thiết lập một Masternode trên mạng PIVX, bạn cần stake tối thiểu 10.000 PIVX. Phần thưởng khối được chia gồm 90% dành cho staker và masternode. Trong khi 10% còn lại được chuyển vào quỹ phát triển dự án, hỗ trợ duy trì và mở rộng hệ sinh thái PIVX một cách bền vững.
Dự án Dash cho phép chạy Masternode
3.4 Tham gia Testnet Node
Testnet Node là các node hoạt động trên mạng thử nghiệm (testnet) của một dự án blockchain, đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm tra hiệu năng và tính ổn định trước khi ra mắt chính thức (mainnet). Khi tham gia Testnet, không chỉ giúp đóng góp cho quá trình phát triển dự án mà còn có thể mang lại phần thưởng, thông qua các đợt airdrop coin của dự án khi testnet kết thúc hoặc khi mạng chính thức được ra mắt.
Chức năng chính của Testnet Node là:
- Kiểm tra và phát hiện lỗi
- Cải thiện hiệu suất mạng
- Thử nghiệm hợp đồng thông minh
Để tham gia Testnet Node, bạn chỉ cần cài đặt phần mềm do dự án cung cấp, kết nối mạng thử nghiệm và thực hiện các nhiệm vụ, như xác thực giao dịch, kiểm tra smart contract hoặc gửi báo cáo lỗi. Một số dự án yêu cầu stake tài nguyên như bộ nhớ, băng thông để duy trì node. Khi dự án chính thức ra mắt mainnet, người tham gia có thể nhận thưởng.
Ví dụ:
- Aptos Testnet: Để tham gia testnet của Aptos, người dùng cần chuẩn bị một máy chủ mạnh (CPU 8 cores, RAM 32GB), sau đó cài đặt node và đồng bộ với mạng thử nghiệm. Người tham gia nhận được đồng APT khi Aptos ra mắt Mainnet, những người đóng góp trong giai đoạn testnet đã được nhận phần thưởng bằng token APT, với giá trị lên tới hàng trăm, nghìn USD.
- EigenLayer Testnet: Dự án yêu cầu người tham gia vận hành node với cấu hình máy chủ phù hợp, đồng thời tham gia vào quy trình restaking ETH. Dự án đã airdrop đồng EIGEN tới người đóng góp tích cực trong giai đoạn thử nghiệm.
Chạy Testnet Node dự án EigenLayer nhận thưởng
3.5 Tham gia Oracle Node
Oracle Node là một loại node giúp blockchain truy cập dữ liệu từ thế giới bên ngoài. Do blockchain không thể tự kết nối với internet, Oracle Node giống như một “cây cầu” kết nối dữ liệu thực tế (giá tài sản, thời tiết,…) vào trong các smart contract. Người dùng vận hành Oracle Node chịu trách nhiệm cung cấp dữ liệu chính xác và minh bạch, đồng thời nhận phần thưởng khi hoàn thành nhiệm vụ.
Chức năng chính của Oracle Node là:
- Cung cấp dữ liệu ngoài chuỗi cho blockchain
- Xác thực và truyền tải dữ liệu
- Đảm bảo tính bảo mật
Bạn có thể cung cấp dữ liệu ngoài chuỗi cho blockchain bằng cách kết nối với các nguồn thông tin bên ngoài thông qua Oracle Node. Node thu thập, xác thực và truyền tải dữ liệu đến mạng lưới blockchain đảm bảo dữ liệu đúng và kịp thời. Đổi lại, bạn sẽ nhận được phần thưởng dưới dạng token của dự án dựa trên lượng dữ liệu cung cấp thành công và độ tin cậy của node.
Ví dụ:
- Chainlink (LINK): Người dùng cần chạy một Chainlink Node và stake token LINK nhằm cam kết cung cấp dữ liệu chính xác cho blockchain. Thời kỳ đỉnh cao của LINK năm 2021, việc vận hành node Chainlink mang lại phần thưởng hấp dẫn, nhà đầu tư chạy node kiếm được phần thưởng đáng kể từ phí giao dịch và staking LINK.
- Pyth Network (PYTH): Không yêu cầu stake tối thiểu để chạy Oracle Node trên Pyth. Phần thưởng nhận được sẽ phụ thuộc vào số token bạn đã stake, phí giao dịch thu được, và chất lượng dữ liệu bạn cung cấp bao gồm số lượng thông tin truyền vào (số lượng thông tin, độ chính xác, thời gian phản hồi,…)
Chainlink vận hành các Oracle Node
3.6 Cấp dịch vụ Node-as-a-Service
Node-as-a-Service (NaaS) là mô hình cung cấp cơ sở hạ tầng node cho các dự án blockchain, giúp họ vận hành mạng lưới mà không cần tự thiết lập và quản lý node. Thay vì đầu tư vào phần cứng và đội ngũ kỹ thuật, dự án hoặc nhà phát triển có thể thuê dịch vụ node từ các nhà cung cấp, giúp tiết kiệm chi phí, thời gian và duy trì hiệu suất vận hành ổn định.
Chức năng chính của dịch vụ NaaS:
- Cung cấp hạ tầng node cho blockchain
- Hỗ trợ API truy vấn dữ liệu
- Đảm bảo độ ổn định
Tuy nhiên, để triển khai mô hình NaaS, bạn cần thiết lập hệ thống máy chủ mạnh mẽ và đảm bảo node chạy ổn định. Khi hệ thống đã được thiết lập, bạn có thể cung cấp dịch vụ cho các dự án blockchain có nhu cầu, bạn sẽ thu phí dịch vụ từ việc vận hành node thay cho họ.
Ví dụ:
- Infura là một dự án cung cấp dịch vụ node Ethereum theo mô hình “Node-as-a-Service”, cho phép nhà phát triển sử dụng API thay vì chạy node riêng. Infura hỗ trợ nhiều gói dịch vụ, bao gồm gói miễn phí dành cho người dùng cơ bản với gói miễn phí và gói trả phí từ 50$ – 1,000$/tháng tùy nhu cầu.
- QuickNode Dự án cung cấp dịch vụ Node trên nền tảng QuickNode, hỗ trợ kết nối với nhiều blockchain như Ethereum, BNB Chain, Solana, Polygon,…Thay vì phải tự xây dựng và duy trì node. Doanh thu đến từ người dùng thuê dịch vụ, với mức giá từ 9$ – 299$ mỗi tháng.
Giao diện website dự án QuickNode
4. Những người nào có thể chạy node?
Bất kỳ ai cũng có thể vận hành một node, miễn là bạn có thiết bị phù hợp và hiểu cách vận hành node cơ bản. Tuy nhiên, tùy vào từng loại node, yêu cầu về kỹ thuật và mục đích sử dụng sẽ khác nhau.
- Người mới bắt đầu: Nếu bạn chỉ muốn tìm hiểu về blockchain, ó thể bắt đầu với Light Node hoặc Staking Node trên máy tính cá nhân mà không cần nhiều tài nguyên.
- Nhà đầu tư dài hạn: Nếu bạn đang nắm giữ một lượng lớn token và mong muốn tạo ra thu nhập thụ động, bạn có thể chạy Staking Node hoặc Masternode, Bằng cách tham gia xác thực giao dịch và hỗ trợ duy trì mạng lưới và nhận phần thưởng từ mạng lưới.
- Thợ đào coin (Miners): Nếu bạn muốn tham gia xác thực giao dịch và đóng góp vào việc tạo khối mới trên blockchain Yêu cầu phần cứng mạnh mẽ (ASIC/GPU) và điện năng lớn. Đổi lại, bạn sẽ nhận được phần thưởng từ block reward và phí giao dịch.
- Lập trình viên & nhà phát triển: Nếu bạn làm việc trong lĩnh vực blockchain, việc vận hành Full Node hoặc Oracle Node sẽ giúp bạn truy cập dữ liệu blockchain nhanh chóng, hỗ trợ phát triển các ứng dụng phi tập trung tốt hơn. Full Node cho phép lưu trữ toàn bộ lịch sử dữ liệu blockchain và Oracle Node cung cấp dữ liệu ngoài chuỗi cho smart contract
- Doanh nghiệp & nhà cung cấp dịch vụ: Các công ty muốn hỗ trợ mạng lưới blockchain hoặc cung cấp hạ tầng có thể tham gia Node-as-a-Service để vận hành node Họ vận hành node thay cho khách hàng và thu phí dịch vụ định kỳ. Một số doanh nghiệp kiếm được hàng trăm đến hàng nghìn USD mỗi tháng từ mô hình này.
Để vận hành node, bạn cần nắm vững cách cài đặt và cấu hình node theo yêu cầu của từng blockchain cụ thể. Ngoài ra, bạn cần có máy tính đủ mạnh, kết nối mạng ổn định để node hoạt động liên tục. Một số loại node còn đòi hỏi khoản đầu tư tài chính nhất định để duy trì hệ thống và đảm bảo hiệu suất tốt nhất.
5. Tông kết
Blockchain hoạt động ổn định nhờ các node, đóng vai trò là nơi lưu trữ dữ liệu và xác thực giao dịch một cách chính xác. Qua bài viết này, Woalith hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ Node và những cách kiếm tiền từ việc vận hành nó. Chúc bạn vận dụng tốt kiến thức này trong hành trình đầu tư và khám phá thế giới blockchain một cách hiệu quả!
Leave a Reply