1. TPS là gì?
Transactions Per Second ”giao dịch mỗi giây”, được viết tắt là TPS, là thông số dùng để ước tính số lượng giao dịch mà mạng lưới blockchain đó có khả năng xử lý trong vòng một giây. Có thể hiều là, TPS cho thấy khả năng xử lý dữ liệu giao dịch của một hệ thống blockchain.
Cách tính TPS của một mạng lưới blockchain dựa trên một số quy tắc cơ bản là ước tính số lượng của giao dịch mà mạng lưới blockchain có thể xử lý dữ liệu trong vòng một giây. Nói một cách cụ thể:
- TPS = Khối giao dịch trong mỗi khối ”Block size” / Thời gian hoàn thành ra một khối ”Block time”
Cụ thể là:
- Khối giao dịch trong mỗi khối ”Block size”: Là xác định khối lượng giao dịch được xác nhận và ghi lại trong mỗi khối của blockchain đó.
- Thời gian hoàn thành ra một khối ”Block time”: Là thời gian để hoàn thành một mạng lưới đó blockchain tạo ra một khối mới của mạnh lươi đó.
Ví dụ: Ethereum có một khoảng tthời gian trung bình để tạo ra một khối là 13 giây và một khối có thể chứa được là khoảng 130 giao dịch.
=> TPS = 130/13 = 10 giao dịch mỗi giây.
Trên phương diện thực tế, giá trị này có thể biến động tùy theo điều kiện mạng và kích thước giao dịch. Số lượng giao dịch của mỗi khối của Ethereum biến động trong khoảng 100 đến 150 giao dịch. VÌ vậy thế mà mỗi mạng lưới blockchain có khối lượng TPS tối đa và trung bình.
2. Thông điệp của thông số TPS là gì?
2.1 TPS ảnh hưởng đến khả năng phát triển quy mô của một blockchain.
TPS đã ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phát triển quy mô của một blockchain. Khi số lượng người dùng crypto và blockchain tăng lên, thì khi đó hệ thống cần tiếp nhận và xử lý khối lượn giao dịch lớn hơn. điều này dẫn đến tăng khối lượng giao dịch trong mỗi giây (TPS) nhằm đắp ứng nhu cầu, giúp mạng lưới duy trì tốc độ ổn định khi có nhiều người dùng hoạt động.
Ở thời điểm hiện nay, nhiều giải pháp Layer 2 như Rollup, State Channel, và Sidechain góp phần gia tăng TPS thống qua việc giảm áp lực cho Layer 1 thông qua xử lý giao dịch ngoài chuỗi. Không có giải pháp nào hoàn hảo mỗi sự lựa chọn đều mang théo những rủi do nhất định, đạt ra yêu cầu phân tích kỹ lưỡng để đạt được sự cân bằng giữa hiệu suất, bảo mật và tính phân quyền.
2.2 Tăng cường chất lượng trải nghiệm của người dùng và yếu tố cạnh tranh giữa các blockchain.
TPS tác động ngay lập tức đến cạm nhận của người dùng qua từng giai đoạn khi giao dịch hoàn tất xác thực. Mạng có tốc độ với TPS cao mạng lại xự cảm nhận của người dùng mượt mà hơn, ngay cả khi có một lượng giao dịch lớn trong khối.
Bên cạnh đó, TPS còn là nguyên nhân cạnh trang gay gắt quan trọng giữa các blockchain, đưa ra quyết định có khả năng lôi kéo người dùng, nhà phát triển, và công cụ mới. Mạng có tốc độ có TPS cao thương có xự cuối hút hơn với các nhà đầu tư, nhà phát triển và người dùng, nhờ vào khả năng giữ vững phí giao dịch thấp ngay cả khi có một lưu lương bông nhiên tăng cao. Tuy nhiên, TPS thấp có khả năng làm chậm gân khó chịu cho người dùng, vì vậy bắt buộc người phải trả một khoản phí để giao dịch được xư lý nhanh hơn.
3. Vì sao blockchain có chỉ số TPS không giống nhau?
blockchain có chỉ số TPS không giống nhau do sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố liên quan đến thiết kế, cấu trúc, và mục đích của mỗi mạng lưới blockchain. Sau đây là những nguyên nhân chính:
- Kích thước khối (Block Size hay Transaction Siza): Quy định khối lượng giao dịch có thể được giữ trong một khối. Khi kích thước khối của blockchain được mở rông, thì nó có thể phải xự lý nhiều giao dịch hơn cho mỗi khối, sau đó có thể tăng TPS. Nhưng, kích thước của khối đó lớn thì cung phả đòi hỏi nhiều hơn một băng thông và tai nguyên giải quyết hơn, và cũng có thể bị ảnh hưởng đến tính phân quyền và an toàn bảo mật.
- Thời gian tạo khối (Block Time): Thời gian tối thiểu để hoàn thành tạo ra một khối mới cũng tác động đến tốc độ giao dịch. Thời gian tạo ra một khối mà ngắn hơn thì có thể tăng số lượng giao dịch trong mỗi giây (TPS), những mà cũng có thể những vấn đề không mong muốn về vấn đề bảo mật.
- Cơ chế đông thuận (Consensus Mechnism): Là quá trình công việc mà mạng blockchain để xác nhận và thêm chúng vào sổ cái (ledger). Ví dụ như các cơ chế như Proof of Work (PoW) trong bitcoin có một khoảng thời gian để tạo ra một khối lâu hơn, làm giám số lượng trong mỗi giây (TPS). Tuy nhiên, chẳng hạn như Proof of Stake (PoS) hay Delegated Proof of Stake (DPoS) có thời gian để tạo ra một khối nhah hơn và tăng cường TPS.
Bên cạnh đó, những điều đáng chú ý là TPS được đo lương trong môi trường thử nghiệm có khả năng khác với TPS được đo lường trong môi trường chính.
Ví dụ: Ethereum hiện nay có TPS ước tính khoảng 13-30 giao dịch trong mỗi giây. TPS mức tối đa trong lý thuyết là 119, còn mức tối đa trong thực tế là 62.34 TPS.
4. Mức độ TPS cao có thật xự là tốt hay không?
4.1 Ưu điểm và nhược điểm của một blockchain có TPS cao
Ưu điểm của TPS cao là gì:
- Tăng khả nẵng xử lý và mở rộng: TPS cao giúp cho blockchain đáp ứng được số lượng lớn giao dịch trong một giây, giảm thiếu tắc nghẽn và hỗ trợ giao dịch có quy mô lớn như thanh toán, DeFi, và game.
- Cải thiện cảm nhận của người dùng: Giáo dịch được xử lý nhanh hơn và nâng cao cảm nhận của người dùng yêu cầu phản ứng nhanh chóng.
- Giảm phí giao dịch: TPS cao giúp cho người dùng giảm thiểu cạnh tranh giữa các giao dịch, mang lại mức phí giao dịch thấp và tiết kiểm được một phần phí giao dịch cho người dùng.
Mặc dù vậy, TPS cao là mục tiêu quan trọng nhưng đi kèm với nó là những thử thách thức kỹ thuật cần phải giải quyết, hệt như trong lý thuyết “Blockchain Trilemma”, khi nâng cao khả năng mở rộng (scaling), thì một trong hai yếu tố dường như bảo mật cũng sẽ bị ảnh hưởng:
- Tính bảo mật: Để có thể đạt được TPS cao, một vài trường hợp blockchain có thể phải hy sinh một phần bảo mật. Ví dụ, việc giảm đi thời gian để tạo ra một khối có thể giảm thiểu thời gian để một số nút trong mạng xác thực giao dịch có được xự dồng thuận, làm tăng khả năng xẩy ra các cuộc tấn công
- Giảm tính phân quyền: Để đạt được TPS cao, một số mạng lưới có thể cần sự tập trung hóa của một phần hoặc toàn bộ mạng lưới, cụ thể như giảm khối lượng nút đi hoặc áp dụng các cơ thế đồng thuận tốc độ nhanh hơn nhưng khối lượng ít phân quyền hơn. như điều này có thể phải bị giảm tính phi tập trung, một số phần quan trong là yếu tố quyết định trong duy trì toàn diện và ngăn chặn kiểm duyệt của blockchain.
- Tăng chi phí và tài nguyên máy tính: Khi phải xử lý nhiều giao dịch với khối lượng lớn, hệ thống cần sử dụng nhiều tài nghiên máy tính hơn, gây ra sự gia tăng nhu cầu về tài nguyên máy tính song song với đó cũng đã làm giảm sự tham gia của những node nhỏ hơn hoặc các hệ thống có điều kiện hạ tầng không đảm bảo.
- Spam và tấn công DDoS: mỗi khi chi phí giao dịch càng thấp và có hiệu năng xử lý càng cao thì mạng lưới đó rất dễ bị tấn công bằng những giao dịch rác (spam) và những cuộc tấn công gây ra sự gián đoạn trong giao dịch (DDoS). Những kẻ tấn công họ có thể gửi hàng loạt giao dịch nhỏ để làm gián đoạn và giảm hiệu suất
Những blockchain thông dụng hiện nay như Bitcoin và Ethereum trong quá khứ khả năng xử lý của hệ thống chỉ dao động từ 5 đến 10 giao dịch mỗi giây (TPS), vì tính phi tập trung mạnh mẽ đã làm chậm thời gian để xử lý những lại được tăng cười an toàn, bảo mật và minh bạch. Do đó đã cho chúng ta thấy là, dù có cho những công thức chung về TPS hiện nay, dù vậy mỗi blockchain có được kế hoạch chiến lược riếng phù hợp với mục tiêu đã đề ra.
4.2 Solana, một số tình huống đặc biệt về blockchain có tốc độ TPS rất cao.
Solana rất nổi tiếng với tiềm năng trong giải quyết hàng triệu hàng nghìn lệnh giao dịch cho mỗi giây (TPS) Trong trường hợp đủ điều kiện để thực hiện thử nghiện trong điều kiện lý tưởng nhất, Solana đã từng đạt được tới tận 65.000 giao dich trong một giây (TPS), những con số ấn tượng khi đặt cạnh những blockchain khác Ethereum (~30 TPS) hay Bitcoin (~7 TPS). Những con số TPS thực tế trên mạng lưới chính của Solana thông thường sẽ được giao động trong khaongr 2.000 đến 3.000 TPS một giây, còn phải tùy thuộc vào mạng lưu lượng truy cập vào.
Solana cùng với TPS rất cao có khả năng hỗ trợ và vận hành hàng loạt ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi) và nhiều nền tảng NFT đòi hỏi có khả năng xử lý giao dịch tốc độ cao và khối lượng giao dịch lớn, những ứng dụng tài chính phi tập trung yêu cầu tốc độ xử lý cao cũng được hưởng khả năng xử lý giao dịch nhanh của Solana, mang lại xự trải nghiệm sử dụng trơn tru và không bị ngắt đoạt.
Phí giao dịch trên Solana được duy trì ở mức rất thấp, mạng lại lợi thế về chi phí khi xử lý các giao dịch với quy mô rất lớn, điều đó khiến nó trên nên cạnh tranh hơn so với những blockchain khác. TPS cao mạng lại cho Solana xử lý được nhiều giao dịch có khối lượng lớn mà ko bị tắt nghẽn hoặc tăng thêm phí giao dịch.
5. Tông kế
Khả nặng giao dịch (TPS) có mối liên kết trực tiếp với mức độ mở rộng rất lớn của mạng lưới blockchain, vì vậy nghành công nghiệp tiền mã hóa này vẫn đang cố gắng théo đuổi mục tiêu là tằng chỉ số TPS lên cao, tuy nhiên TPS cao có thất sự là tốt hay là không? thông qua nội dung trên, hy vọng woalith đã giúp bài trả lời những cậu hỏi bạn đang thắc mắc về TPS là gì và ý nghĩa của nó đến sự tăng trường của mạng lưới blockchain.
Leave a Reply